Pryszczyca (ang. foot-and-mouth disease – FMD) to groźna choroba zakaźna zwierząt, która może mieć poważne konsekwencje zarówno dla zdrowia hodowlanych zwierząt, jak i dla gospodarki rolnej. Choroba ta, wywoływana przez wirus pryszczycy, jest szczególnie niebezpieczna dla zwierząt przeżuwających, w tym bydła, owiec i trzody chlewnej. Od momentu pojawienia się ognisk pryszczycy w Polsce, władze rolnicze podejmują szereg działań w celu jej zwalczania oraz zapobiegania dalszemu rozprzestrzenianiu się tej choroby.

Aktualna sytuacja

Poniżej znajdują się najnowsze komunikaty dotyczące pryszczycy publikowane przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi:

• 10 kwietnia 2025 r. – komunikat MRiRW
• 31 marca 2025 r. – komunikat MRiRW
• Wszystkie aktualizacje MRiRW dotyczące pryszczycy

Uwaga: Sekcja ta jest aktualizowana na bieżąco w miarę pojawiania się nowych komunikatów.

Skala zagrożenia

Pryszczyca jest chorobą, która może szerzyć się bardzo szybko. Wirus przenosi się zarówno drogą bezpośrednią (kontakt zwierząt), jak i przez przedmioty, pasze czy pojazdy. Ponadto, wirus może przeżywać przez długi czas w środowisku zewnętrznym, co dodatkowo zwiększa ryzyko jego rozprzestrzeniania się. W Polsce, podobnie jak w innych krajach UE, choroba jest traktowana jako bardzo poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego, a jej pojawienie się wiąże się z obowiązkowym wprowadzeniem specjalnych stref sanitarnych oraz koniecznością podejmowania natychmiastowych działań mających na celu likwidację ognisk choroby.

Działania prewencyjne i sanitarno-weterynaryjne

Zgodnie z wytycznymi MRiRW oraz wytycznymi unijnymi, w Polsce wprowadzono szereg procedur mających na celu ograniczenie rozprzestrzeniania się pryszczycy. Do najważniejszych działań należy:

1.  Izolacja chorych zwierząt i ognisk choroby – Każde podejrzenie choroby skutkuje natychmiastowym wprowadzeniem kwarantanny oraz izolacją zwierząt w ogniskach chorobowych. Właściciele gospodarstw są zobowiązani do zgłaszania wszelkich objawów klinicznych wskazujących na możliwą pryszczycę.

2. Skrupulatna kontrola transportu zwierząt – Transport zwierząt z obszarów zagrożonych chorobą jest ściśle monitorowany. Wprowadzone zostały specjalne procedury kontroli transportu, aby zapobiec przemieszczaniu się wirusa na większą odległość.

3. Szczepienia profilaktyczne – W wybranych obszarach, gdzie wykryto ogniska pryszczycy, wprowadzono obowiązkowe szczepienia zwierząt hodowlanych. Ponadto, weterynarze prowadzą szeroko zakrojoną akcję edukacyjną wśród rolników na temat znaczenia szczepień jako podstawowego narzędzia ochrony przed chorobą.

4. Monitoring i bieżące testy – Przeprowadzane są regularne testy w gospodarstwach hodowlanych oraz na rynkach zwierząt, aby wykryć ewentualne przypadki pryszczycy jak najwcześniej.

Co powinien wiedzieć rolnik?

Rolnicy powinni szczególnie zwrócić uwagę na wszelkie objawy kliniczne u zwierząt, które mogą sugerować zakażenie pryszczycą. Objawy choroby to m.in.:

• Wysoka gorączka,
• Pęcherze i owrzodzenia na błonach śluzowych jamy ustnej, wymion, między palcami,
• Nadmierna ślinotok,
• Zmniejszenie apetytu i osłabienie.

W przypadku zauważenia jakichkolwiek niepokojących objawów, rolnicy powinni natychmiast powiadomić powiatowego lekarza weterynarii i wstrzymać transport zwierząt.

Podsumowanie

Sytuacja związana z pryszczycą w Polsce w 2025 roku stawia przed rolnikami i służbami weterynaryjnymi liczne wyzwania, jednak podejmowane działania prewencyjne i kontrolne są niezbędne do ograniczenia rozprzestrzeniania się tej groźnej choroby. Dzięki współpracy rolników z inspekcją weterynaryjną oraz przestrzeganiu zaleceń sanitarnych, możliwe jest szybkie opanowanie ognisk pryszczycy i minimalizacja jej skutków dla zdrowia zwierząt i gospodarki rolnej w Polsce.

Pryszczyca to temat, który nie tylko dotyczy samych hodowców, ale także całej społeczności rolniczej, dlatego ważne jest, by każdy rolnik był świadomy zagrożeń i aktywnie uczestniczył w działaniach profilaktycznych. Wspólne zaangażowanie w walkę z tą chorobą jest kluczowe, by Polska mogła zachować status wolnego od pryszczycy kraju i zapewnić bezpieczeństwo dla przyszłych pokoleń rolników oraz konsumentów.